W październiku 2021 roku Sejm przyjął nowelizacje ustawy o odpadach oraz innych ustaw dotyczących gospodarowania odpadami. Głównym celem wprowadzanych zmian jest redukowanie ilości produkowanych odpadów. Zgodnie z nowelizacją, do 2035 roku ilość składowanych odpadów ma zostać zmniejszona do 10%. Wynik ten ma zostać osiągnięty poprzez poprawę recyklingu oraz wykorzystanych poddanych recyklingowi odpadów jako źródła surowców.

W artykule poruszamy kwestie związane z:

– dostosowaniem polskich rozwiązań do unijnych rozporządzeń,

– nową definicją bioodpadów,

– zapobieganiu powstawania odpadów,

– wpływie nowelizacji ustawy na budżet,

Cele strategiczne

Przyjęta przez Sejm nowelizacja ma wprowadzić rozwiązania zgodne z unijnymi rozporządzeniami. Państwa członkowskie Unii Europejskiej są zobowiązane do 2035 roku osiągnąć 65% poziomu przygotowania do użycia i recyklingu odpadów komunalnych. Wprowadzone zmiany mają na celu uściślenie istniejących przepisów oraz wyznaczenie celów do roku 2025, 2030 i docelowo 2035.

Nowelizacja zakłada również zmniejszenie ilości składowisk odpadów do 10%. Cele zostały następująco:

– wagowo 30% rocznie w latach 2025-2029,

– wagowo 20% rocznie w latach 2030-2034,

– wagowo 10% w 2035 roku.

Stopniowe zwiększanie poziomu recyklingu będzie określane w stosownych rozporządzeniach.

Zmiany definicyjne

Jednym z ważniejszych aspektów procedowanych zmian jest wprowadzenie zmian definicjach: bioodpadów, gospodarowania odpadami oraz odpadów komunalnych. Dopracowano również kategorie odpadów inne niż niebezpieczne,  budowlanych i rozbiórkowych, żywności oraz systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta, odzysku materiałów, prac ziemnych i wypełniania wyrobisk. Aktualizacji poddano definicje: odpadów opakowaniowych, opakowań wielokrotnego użytku oraz opakowań wielomateriałowych.

W projekcie ustawy znalazł się zapis doprecyzowujący obowiązki gmin w zakresie gospodarowania odpadami oraz informacji dotyczących odpadów komunalnych, budowlanych i rozbiórkowych pochodzących z gospodarstw domowych.

Krajowy plan gospodarki odpadami

W nowelizacji znalazł się również zapis, który poszerza zakres Krajowego planu gospodarki odpadami (Kpgo), który zawiera program zapobiegania powstawaniu odpadów. Zarówno w Kpgo jak i wojewódzkie plany gospodarki odpadami (wpgo) mają zostać uzupełnione o informacje dotyczące:

– rozwiązań dotyczących odpadów zawierających znaczne ilości surowców krytycznych,

– środków na rzecz przeciwdziałania zaśmiecania środowiska lądowego i morskiego,

– uprzątania wszystkich rodzajów odpadów.

Baterie i akumulatory

W nowelizacji znalazły się zapisy dotyczące zmian w sprawozdawczości baterii i akumulatorów przy pomocy bazy danych odpadowych (BDO). Co ważne, wedle nowych przepisów dostawcy zostaną zobowiązani do przekazywania informacji do Europejskiej Agencji Chemikaliów.

Jedną z zaproponowanych zmian jest także wprowadzenie zakazu przekazywania do składowania odpadów selektywnie zebranych w celu przystosowania ich do ponownego użycia lub recyklingu. Wyjątek mają stanowić jedynie odpady powstające w efekcie dalszego przetwarzania odpadów selektywnie zebranych, jeśli w tym przypadku składowanie daje wynik najlepszy dla środowiska.

Nowe przepisy mają również doprecyzować pomiary odpadów przeznaczonych do recyklingu. Zmiany mają nastąpić na etapie wprowadzania odpadów do procesów recyklingu, po ich uprzednim poddaniu niezbędnym  procedurom diagnostycznym, sortowaniu oraz innych czynnościach wstępnych. Do pomiarów mają być stosowane narzędzia wykorzystywane przez bazę danych odpadowych.

Wpływy do budżetu

Bezpośrednim skutkiem nowelizacji mają być przychody na poziomie 1 911,448 mln zł w okresie od 2021 do 2023 roku przy jednoczesnych wydatkach rzędu 21,38 mln. Jedną z planowanych zmian jest również wprowadzenie wymagania dotyczącego kosztów gospodarowania odpadami, które ma ponosić podmiot wprowadzający produkt do obrotu.

Za zmianami zagłosowało 438 posłów. Przepisy zawarte w nowelizacji ustawy mają wejść w życie 1 stycznia 2022 roku. Natomiast kwestie związane ze zmianami odpadów budowlanych i pochodzących z rozbiórki, od 1 stycznia 2023.

Ustawa dostosowująca polskie przepisy do nowych rozwiązań obowiązujących w UE została skierowana przez Marszałka Senatu do zaopiniowania przez Komisję Nadzwyczajną do spraw Klimatu oraz Komisję Środowiska.